Polska użyła w Jaśle jako pierwsza broni chemicznej podczas IIWŚ? (GALERIA)

2
Most w Jaśle na którym rzekomo miało dojść do wybuchu iperytu fot. zbiory NAC

W annałach II Wojny Światowej zachowało się całkiem sporo informacji na temat rzekomego użycia iperytu przez Polaków do zaminowania mostu w Jaśle. W wyniku czego miało ulec skażeniu od 10-14 saperów z niemieckiej 2 Dywizji Górskiej. Mimo wielu lat wciąż jest to zagadką II Wojny Światowej.

Zdarzenie miało to mieć miejsce 8 września 1939 roku w Jaśle na moście rzeki Jasiołka(była też wersja o rzece Wisłoka). Niemieccy saperzy z 2 Dywizji Górskiej w trakcie rozminowywania mostu i usuwania zapory w związku z wybuchem miny, zostali skażeni iperytem – bojowym środkiem chemicznym (gazem) masowo używanym w I Wojnie Światowej od 1917 roku. Rannych miało zostać wtedy 10 żołnierzy, choć niektóre źródła podają 14 osób.

Zdarzenie dopiero po jakimś czasie podała niemiecka prasa. Pierwszy o tym miał napisać Heinrich Hoffman w „Der grosse deutsche Feldzung gegen Polen. Eine Chronik des Krieges in Wort und Bild”(„Wielka niemiecka kampania przeciwko Polsce. Kronika wojny w słowach i obrazach”). Niemieckie gazety co dziwne winą obarczały anglików za to że dostarczyli nam iperyt. Wspomniany Hoffman pisał tak: ”Nowa zbrodnia angielska. Anglia dostarczyła Polsce trujący gaz. Wbrew wszystkim międzynarodowym umowom, które zakazują użycia gazu.” Tutaj natomiast gazeta „Koronen Zeitung” opisująca to wydarzenie już 14 października:

W niemieckich i naszych źródłach z tamtego okresu pojawiają się fotografie rannych żołnierzy, zdjęcia zniszczeń na moście oraz raport który został sporządzony przez prof. Rudolfa Stachelina kilkanaście dni po rzekomym wybuchu. Całe to wydarzenie jest do końca niejasne i do dziś wzbudza wiele wątpliwości. Iperyt jak i miny go zawierające owszem znajdowały się na naszym wyposażeniu jednak używano go wyłącznie do celów szkoleniowych. Osoby które zajmowały się tą sprawą wykluczyły że miało być to celowe użycie broni chemicznej. Jak więc taka mina miała się znaleźć na moście w Jaśle? Trudno na to pytanie wciąż odpowiedzieć.

Raport prof. Rudolfa Stachelina o rzekomym zatruciu gazem bojowym (iperytem) 10 żołnierzy niemieckich w Jaśle – fotokopia.

Cała sprawa odżyła w 1966 roku, gdy podczas remontu jednej ze szkół w Jaśle znaleziono podobno tajemnicze butelki z napisem „Interessgemeinschaft Farben-Industrie A.G.„, które rzekomo miały zwierać substancję będącą iperytem. Odżyła wówczas historia z września 1939 roku o wycofujących się polskich oddziałach które miały użyć iperytu na moście w Jaśle.

Po wojnie, w 1925 roku 44 państwa, w tym Polska, podpisały tzw. „Protokół Genewski” – układ o zakazie używania bojowych środków chemicznych i biologicznych. Układ pozostawiał jednak furtkę umożliwiającą użycie tych substancji jako odpowiedź na ich użycie. I na tej podstawie wiele państw prowadziło badania i produkcję.

Dość mało znanym faktem jest spora produkcja gazów bojowych w Polsce. W 1939 roku polskie oddziały były całkiem nieźle przygotowane do użycia gazów bojowych jak również do obrony przed nimi. Dodatkowo kupować mieliśmy je również od sojuszników. Prowadzono też coroczne ćwiczenia wykorzystując amunicję ćwiczebną, w tym również miny.

Jest kilka teorii wyjaśniających wydarzenie na Jasielskim moście z dnia 8 września.
Jedna mówi o podłożeniu przez polskie oddziały min z iperytem na moście. Mogłaby to być pomyłka, choć miny iperytowe wyglądały inaczej. Mogło to być celowe działanie ale kompletnie nie uzasadnione (słaba moc miny, przepływ powietrza na moście), mogła też to być prowokacja niemiecka, bo informacja o tym fakcie pokazała się dopiero pod koniec września, a przecież taki fakt to byłaby sensacja propagandowa.

Jedynym potwierdzonym faktem są zdjęcia rannych podobno przy rozbrajaniu miny, oraz sporządzony protokół na okoliczność wypadku. Jednak tak naprawdę do dziś użycie iperytu na moście nie zostało potwierdzone i nadal jest to jedna z zagadek II Wojny Światowej, która czeka na rozwiązanie.

Źródła: Technika Wojskowa Historia z 2014 roku, Archiwum NAC, Forum.odkrywca.pl, Grupa FB „Stare Jasło”.

Najlepsze i najtańsze wykrywacze metalu na początek jak i dla profesjonalisty! Szukacie wykrywacza dla siebie? – koniecznie zapoznajcie się z ofertą naszego sklepu! ..i napiszcie do nas po rabat!

Pewne wykrywacze z najwyższej półki dla początkujących i zaawansowanych… do tego sprzęt do kopaniakoszulkiKUBKImonety i wiele innych – zapraszamy!

2 KOMENTARZE

  1. Niemcy użyły gazu 3 września 1939r, w trakcie nalotu na jedną z dzielnic Warszawy. Rzesza przyznała się do tego jeszcze w 1942r, co prawda to było przez pomyłkę ale prawnie mieliśmy prawo użyć gazu odwetowo.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Dodaj proszę swój komentarz!
Tutaj wpisz swoje imię

Comment moderation is enabled. Your comment may take some time to appear.