Na terenie podkarpackiej wysiedlonej wsi Jamna Górna odkryto dzwon z 1928 roku, który pochodzi z XIX-wiecznej cerkwi pod wezwaniem św. Michała Archanioła.
Niezwykły zabytek jakim jest dzwon pochodzący z XIX-wiecznej cerkwi św. Michała Archanioła w miejscowości Jamna Górna położonej w województwie podkarpackim, w powiecie bieszczadzkim, w gminie Ustrzyki Dolne został wydobyty w ostatnią sobotę (03.06.2023). Wieś tą założono jeszcze w XVI wieku jednak podczas IIWŚ i po jej zakończeniu posiadała ona dość burzliwą historię. Ludność wsi wysiedlono w latach 1945 i 1947, a istniejące wtedy zabudowania rozebrano. Cerkiew zbudowano tam w latach 1843-1846 na miejscu poprzedniej cerkwi, została ona natomiast rozebrana lub spalona 110 lat później w 1956 roku. Wtedy to wieś przestała istnieć.
Trudno dziś powiedzieć kiedy dokładnie i w jakich okolicznościach ukryto dzwon. Nie ma jednak wątpliwości że pochodzi on z tego miejsca, cerkiew pod wezwaniem św. Michała Archanioła była zlokalizowana zaledwie 300 metrów od jego ukrycia. Dodatkowo potwierdza to płaskorzeźba na jego płaszczu przedstawiająca wspomnianego świętego, oraz napis w języku ukraińskim który widnieje na nim a brzmi on mniej więcej tak:
„DZWON SPRAWIONY DO CERKWI W JAMNEJ GÓRNEJ Z OFIAR PARAFIAN ZA PROBOSZCZA OJCA WASYLA BALKA STARANIEM NACZELNIKA GROMADY WŁADYSŁAWA TURCZYŃSKIEGO I KOMITETU MICHAŁA GÓRALA, PAWŁA PROCYKA I DYMITRA HAMELAKA R.B. (zapewne Roku Bieżącego) 1928”
Na ślad zabytku najprawdopodobniej pierwsze trafili poszukiwacze, którzy nie zgłosili swojego znaleziska, był on lekko odkopany z jednej strony. Dzwon podczas wykonywanych czynności służbowych odkrył leśniczy Waldemar Grzebyk z Nadleśnictwa Bircza i to on zawiadomił o jego znalezieniu Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Krośnie, który zadecydował o jego wydobyciu. WKZ zlecił to zadanie Fundacji Badań nad Dziedzictwem Kulturowym pod kierownictwem Mirosława Mazurka oraz Stowarzyszeniu Eksploracyjno-Historycznemu „Galicja”, które ma już doświadczenie w takich pracach gdyż 2 lata temu również na terenie Podkarpacia odkryli i wydobyli inny dzwon.
„Jestem przekonany, że nie jest to ostatnie znalezisko na obszarze, gdzie do 1947 roku były ludne wsie, a dziś te dawne tereny zabudowane, użytkowane rolniczo i pastersko pokrywa las. Zapewne w przyszłości badacze dziejów i archeolodzy trafią na wiele innych, niemych świadków bardzo burzliwej historii tego zakątka Podkarpacia” – mówi zastępca nadleśniczego Damian Kwiatkowski.
Zabytek jest w świetnym stanie, co możecie obejrzeć na zdjęciach lub w filmie z jego wydobycia. Posiada tylko kilka drobnych wyszczerbień na swoim wieńcu, które powstały zapewne podczas jego ukrycia. Nie posiada jedynie serca, które prawdopodobnie ściągnięto w obawie że mogłoby zdradzić całą akcję ukrycia robiąc sporo hałasu. Mimo to na filmie możecie zobaczyć jak brzmi po tych 95 latach od jego ukrycia. Znajdziecie tam też znacznie więcej informacji oraz zobaczycie co udało się odkryć przy okazji w okolicy jego zdeponowania.
Zdjęcia: Zwiadowca Historii
Najlepsze i najtańsze wykrywacze metalu na początek jak i dla profesjonalisty!
