O przypadkowym odnalezieniu mogiły żołnierzy – ofiar Bitwy pod Kunowicami, informowałem was 7 marca 2019. W czwartek zakończyły się prace archeologiczne przy mogile żołnierzy poległych w bitwie kunowickiej. Zapraszam was do podsumowania prac które pochłonęły w sumie 58 dniówek roboczych w sumie 21 osób!
Sprawa ta zaczęła mieć swój początek początkiem miesiąca gdy Słubicka policja skontaktowała się z naukowcami prowadzącymi badania pola Bitwy pod Kunowicami z prośbą o konsultacje, gdyż w trakcie pewnej inwestycji budowlanej odkryto ludzkie szczątki. Po przyjeździe na miejsce specjaliści, po zgromadzonych tam artefaktach jednoznacznie stwierdzili że natrafiono tam na grób ofiar bitwy kunowickiej.
Bitwa pod Kunowicami w obecnym powiecie słubickim woj. lubuskie było starciem zbrojnym, które miało miejsce 1759 roku 12 sierpnia w trakcie wojny siedmioletniej, pomiędzy wojskami Pruskimi króla Fryderyka II posiadającego w sumie 48 000 żołnierzy i ok. 200 dział – a siłami sprzymierzonych wojsk austriacko-rosyjskich w liczbie 41 000 żołnierzy rosyjskich i 18 500 austriackich oraz 248 dział pod wodzą feldmarszałka Piotra Sałtykowa. Bitwa zakończyła się sromotną klęską króla Prus i jego armii.
Badania na miejscu bitwy prowadzone są już od 2009 roku i przyniosły tysięcy niesamowitych zabytków oraz informacji. W sumie odkryto ich już ponad 11 000 w poszukiwaniach, które od początku prowadzi Grzegorz Podruczny i Jakub Wrzosek. Całość jednak zaczęła się w 2007 roku od wizyty terenowej i odnalezieniem reliktów fortyfikacji polowych, które potem, w 2009 roku zostały zweryfikowane archeologicznie.
Podsumujmy teraz odkrycia archeologiczne w trakcie badań wspomnianej mogiły… Oczywiście najważniejszym znaleziskiem byli sami polegli żołnierze. Z uwagi na zły stan zachowania szczątków ludzkich i przecięcie części jamy grobowej wykopem fundamentowym trudno jednoznacznie określić liczbę złożonych tam żołnierzy. W chwili obecnej można założyć, że było ich 15.
Większość poległych było żołnierzami pruskimi. Na pewno jeden osobnik (być może więcej) był Austriakiem. W grobie odnaleziono również rosyjskie guziki mundurowe, choć nie jest w chwili obecnej pewne, czy znalazły się tam przypadkowo, wraz z fragmentem rosyjskiego munduru, czy też został tam złożony również Rosjanin.
Z zabytków odnalezionych w grobie zdecydowana większość to guziki mundurowe. Odnaleziono ich w sumie 292. Guziki są w różnym stanie zachowania. Większość z nich to guziki pruskie, guzików austriackich i rosyjskich odnaleziono po kilkanaście. Dokładna statystyka i typologia guzików zostanie podana za jakiś czas.
Najgorzej zachowały się cynowe guziki austriackie, guziki ze stopu miedzi zachowały się w lepszym stanie. Przy guzikach zachowały się liczne fragmenty tkaniny mundurowej.
Wyjątkowym guzikiem był pojedynczy guzik kościany, odnaleziony w okolicach obojczyka jednego z żołnierzy, najprawdopodobniej guzik od koszuli.
Obiekty z innych kategorii były zdecydowanie rzadsze, co oznacza, że żołnierzy pochowano w mundurach (lub ich fragmentach), po uprzednim ograbieniu. Grabieżcom umknęły jednak trzy bardzo interesujące przedmioty.
Pierwszym jest tłok pieczętny odnalezieniu w zgięciu ramienia jednego z pruskich żołnierzy. Niestety jego stan zachowania nie pozwala w chwili obecnej na identyfikację pieczęci, jednak będzie to zapewne możliwe po konserwacji.
Dwa pozostałe przedmioty to monety. Zidentyfikować udało się na razie tylko jedną – złoty dukat holenderski z 1742 roku (waga 3,55 g, średnica 22 mm). Odnaleziono ją w okolicach miednicy jednego z żołnierzy, co może świadczyć o tym, że został… połknięty i zalegał w jelitach poległego żołnierza (nie odnaleziono śladów materiału).
Druga moneta, o średnicy ok. 32 mm to moneta srebrna, w chwili obecnej jej identyfikacja nie jest możliwa. Została odnaleziona pod ramieniem żołnierza austriackiego, w podwójnym fragmencie materiału. Najprawdopodobniej została zaszyta pod poszewką munduru i z tego powodu uniknęła grabieży.
Ostatnia z monet znalezionych w trakcie badań – 3 krajcary bawarskie z 1752 roku – odnaleziona została w trakcie przeszukiwania hałdy na którą zrzucono ziemię z wykopu fundamentowego.
Drobne, ale również naukowo istotne znaleziska to szpile ze stopu miedzi, których ( w całości lub fragmentach) odkryto pięć sztuk. Odnaleziono poza tym jedną tylko, niewielką klamrę.
Oczywiście nie mogło zabraknąć ołowianych pocisków. Odnaleziono ich 17 – 16 pocisków karabinowych i jeden rosyjski kartacz. Większość z nich znaleziono w okolicach szkieletów, co świadczy o tym, że tkwiły w ciałach poległych żołnierzy. Trzech z żołnierzy miało kule karabinowe tkwiące w czaszce, jeden zaś – między żebrami, w pobliżu kręgosłupa.
Istotnym znaleziskiem były również fragmenty materiałów – tkaniny mundurowej oraz w jednym fragmencie tkaniny pruskiego kamasza.
Wprawdzie polowa faza badań się zakończyła, jednak temat ten będzie nadal eksplorowany naukowo. Nowe informacje przyniosą na pewno badania antropologiczne szkieletów, które zostaną przeprowadzone w Pomorskim Uniwersytecie Medycznym. Interesujących informacji dostarczą na pewno tkaniny, które zostaną poddane osobnym badaniom. Ważne informacje na pewno zostaną pozyskane w wyniku konserwacji, dotyczy to zwłaszcza tłoka pieczętnego oraz srebrnej monety.
Jak wspomniałem na początku w badaniach wzięło w sumie 21 osób. Ich kierownikiem był Krzysztof Socha z Muzeum Twierdzy Kostrzyn, a odbywały się one w ramach badań pola bitwy pod Kunowicami prowadzonych przez dr hab. Grzegorza Podrucznego prof. UAM z Collegium Polonicum w Słubicach.
Poza dwoma wyżej wymienionymi badaczami w badaniach brali udział również pracownicy Katedry Antropologii Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu i z Zakładu Genetyki Sądowej Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.
Badania grobu byłyby niemożliwe bez wolontariuszy z lokalnych stowarzyszeń: Tempelburg – Stowarzyszenie Historyczno – Kulturalne, Sulęcińskiego Stowarzyszenia Przyjaciół Historii „Denar”, Lubuskiego Stowarzyszenia Rekonstrukcji Historycznej, Stowarzyszenia Eksploracyjno – Historycznego „Warta” oraz Izby Pamięci Regionu i Oręża Polskiego – Jasień Żarski, a także wolontariuszy niezrzeszonych, w tym dwóch z Frankfurtu nad Odrą. Osobne, szczególne i gorące podziękowania należą się Darkowi de Lorm i Norbertowi Piątkowskiemu ze stowarzyszenia Tempelburg oraz Andrzejowi Kazanie – cała trójka ofiarnie pracowała w wykopie przez cały czas trwania badań.
Najlepsze i najtańsze wykrywacze metalu na początek jak i dla profesjonalisty! Szukacie wykrywacza dla siebie? – koniecznie zapoznajcie się z ofertą naszego sklepu! ..i napiszcie do nas po rabat!
